Не обессудьте, текст на языке польским.
Но может быть кто-то поймет?[size=150]Kultura amfor kulistych. Koszyce, grób 523, mtDNA[/size](M. Przybyła, A. Szczepanek, P. Włodarczak, Koszyce, stanowisko 3. Przemoc i rytuał u schyłku neolitu, Kraków-Pękowice 2013).
Opracowanie powiązań mtDNA osobników z grobu 523 na podstawie aktualnego drzewa mutacji mtDNA mtDNA tree Build 16 (19 Feb 2014) , M.van Oven, M.Kayser, Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation. updt 2014
(
http://www.phylotree.org/ i
http://www.phylotree.org/tree/main.htm )
Mutacje wypisane niżej można znaleźć niekiedy na kilku gałęziach drzewa mtDNA. Prawidłowo jednak wszystkie mutacje jednego osobnika muszą znajdować się na jednej tylko gałęzi/podgałęzi, chociaż na różnych jej piętrach genealogicznych w linii prostej.
1) osobnik 15 - to haplogrupa U5, i gałąź U5a (przez analogię: Allentoft 2015)a) 16270T: U5
b) 16192T: U5
2) osobnicy 1, 3, 6, 9 i 12 - to haplogrupa U5, ale gałąź U5b (dokładniej U5b1i lub raczej jakąs młodsza)a) 16270T: U5
b) 16356C: U5b1i
3) osobnik 4, 8 i 10 - to na pewno haplogrupa T, ale gałąź T2b (lub raczej jakaś młodsza)a) 16126C: JT
b) 16294T: T
c) 16296T: T2
d) 16304C: T2b
4) osobnik 11 - to prawdopodobnie haplogrupa T, domyślnie gałąź T2b, choć jego drugiej mutacji na tej gałęzi drzewa mrDNA van Ovena nie znajdujemy.a) 16294T: T
b) 16354T: ? - tej mutacji nie ma dotąd na obecnej gałęzi T; w przyszłych wersjach może się ona pojawić
(znaleziono ją natomiast na gałęziach U6a2b, HV8, H2a1, ale one są poza haplogrupą T).
Podsumowując, mamy w Koszycach rozponane trzy oddzielne rody mitochondrialne. Jeden, reprezentowany jest przez
U5a, powstały wg Soaresa około 22.440 lat przed Chr.
Drugi, reprezentowany jest przez
U5b1i. Jego ojcowskiej gałęzi U5b1 Soares przypisuje powstanie około 13.500 lat przed Chr.
Trzeci, reprezentowany jest przez
T2b, którego powstanie Soares 2012 datuje na około 8100 przed Chr.
Osobnicy ci w kulturze amfor kulistych w Koszycach mieli oczywiście także o wiele młodsze mutacje w mtDNA, ale ich nie odkrywano.
Jednym z ojców tych rodzin mógł być osobnik 15.
Drugi ojciec mógl znajdować się wśród tych pięciu osobników (2, 5, 7, 13, 14), u których nie udało się uzyskać amplifikacji, czyli właściwie osobnik 5, gdyż tylko ten z nich mógł być wystarczająco dojrzały.
Trzeci ojciec to zapewne ktoś z tych, którzy uniknęli zbiorowej śmierci np. z powodu napadu zewnętrznego, ofiary kultowej, zarazy lub zatrucia czadem i urządzali ów kultowy pochówek całej grupy.
Szukamy najbliższych pokrewieństw wśród starożytnych mtDNA w pracy Allentoft et al. 2015 http://www.nature.com/nature/journal/v522/n7555/full/nature14507.html1) Zestaw mutacji z grupy U5a znaleziono w archeologicznym mtDNA w próbkach „R”(RISE):
R150 Przecławice PL., kult. unietycka, czas 1693 ybC Cal;
R240 Suche Termy RU, kult. jamowa, czas 2632 ybC Cal;
R371 Soreg HU, kult. Maros, czas 1941 ybC Cal;
R480 Erd 4 HU, kult. Vatya, czas ?;
R496 Arban 1 RU, kult. Karasuk, czas 1261 ybC Cal;
R502 Bystrovka RU, kult. Karasuk, czas 1306 ybC Cal;
R507 rz.Kuyum RU, kult. Afanasjevo, czas 2923 ybC Cal;
R508 rz.Kuyum RU, kult. Afanasjevo, czas 2935 ybC Cal;
R546 Temrta4 RU, kult. jamowa, czas 2634 ybC Cal;
R595 Velika Gruda, Czarnogóra, kult. LBA, czas ?.
2) Zestaw mutacji z grupy U5b znaleziono w następujących próbkach:R436 Tiefbrunn Germ,
kult. cer. sznurowej, czas 2580 ybC Cal;
R446 Bergrheinfeld Ger,
kult. cer, sznurowej, czas 2465 ybC Cal;
R567 Knezeves CZ,
kult. pucharów dzwonowatych, czas ?.
3) Zestaw mutacji grupy T2b znaleziono w następujących próbkach:R276 Trundholm DK, kult. Nordic LBA, czas 547 bC Cal;
R349 Battonya HU, kult. MBA, czas 1784 bC Cal;
R374 Soreg HU, kult. Maros, czas 1619 bC Cal;
R479 Erd 4 HU, kult. Vatya, czas ?;
R577 Velke Prilepy CZ, kult. Unetice, czas ?.
....................
Jeżeli uważa się, że
kultura amfor kulistych nieco wyprzedzała kulturę ceramiki sznurowej, to znamienne są te mitochondrialne jej pokrewieństwa z kulturą ceramiki sznurowej w Niemczech, unietycką w Polsce i w Czechach, późniejszymi kulturami nad węgierskim Dunajem, a także na rosyjskim wschodzie.
Jeżeli z innych badań już wiadomo, że w kulturze ceramiki sznurowej dokonywał się jakiś wczesny etap migracji Praindoeuropejczyków ze swojej ojczyzny, których wyróżnikiem jest
Ród R1a z mutacją M417, to w kulturze amfor kulistych mozna upatrywać wcześniejszego etapu rozwoju owej praindoeuropejskiej rodziny.
Czekamy więc na kolejne testowania archeologicznego DNA grobu w Koszycach i innych z kultury amfor kulistych.